۲۹ دی ماه در تقویم ایران به عنوان روز هوای پاک نام‌گذاری شده است.بحران آلودگی هوا در تهران و ۶ شهر آلوده دیگر ایران شامل تبریز، مشهد، اراک، اصفهان، شیراز و اهواز، در سال ۱۳۷۴ مسؤولین ستاد اجرایی کاهش آلودگی هوا را بر آن داشت تا به منظور ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه، روز ۲۹ دی‌ماه را به عنوان روز هوای پاک اعلام نمایند.هدف
از اعلام روز ملی هوای پاک ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه بوده
است و از آنجایی که کلید اصلی کاهش آلودگی هوا، مشارکت مردمی و افزایش
هماهنگی بین‌بخشی است این روز میتواند عامل مهمی در ایجاد این مشارکت و
هماهنگی بین‌بخشی باشد.
درباره آلودگی هوا
سالیانه ۳ میلیون نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند که ۹۰ درصد
آنان در کشورهای توسعه یافته هستند . دربعضی کشورها تعداد افرادی که در
اثر همین عامل جان خود را از دست می دهند بیشتر از قربانیان سوانح رانندگی
است. این مرگ و میر بطور خاص مربوط به آسم، برونشیت – تنگی نفس و حملات
قلبی و آلرژی های مختلف تنفسی است .
تعریف آلودگی هوا
آلودگی
هوا به وجود هر ماده ای در هوا که میتواند برای انسان یا محیط او مضر باشد
اطلاق می گردد. آلاینده ها ممکن است طبیعی و یا ساخته دست بشر باشند و
ممکن است به اشکال مختلف ذرات جامد یا قطرات مایع یا گاز باشند که بالغ بر ۱۸۰ آلاینده می باشند .
منابع انتشار آلاینده های هوا:
منابع آلوده کننده هوا به دو قسمت طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی می شود.
۱- منابع طبیعی
– فعالیت های آتشفشانها و آتش سوزی جنگل ها
– گرد و غبار طبیعی
– دود و مونواکسید کربن ناشی از آتش سوزی ها
– گاز رادون ناشی از کانی های زمین
– درختان کاج که ترکیبات آلی را از خود متصاعد می کنند.۲- منابع مصنوعی:
وسایل
نقلیه موتوری مشکلی اساسی هستند که دی اکسید نیتروژن که مهمترین آلوده
کننده هوا است را تولید می کنند .سایر منابع مصنوعی آلوده کننده هوا
عبارتند زغال سنگ سوزها ، صنایع مختلف آلودگیهای ناشی از سوزاندن بقایای
کشاورزی و …
آلاینده ها ی هوا :
ترکیبات آلوده کننده هوا به دو قسمت گازها و ذرات جامد تقسیم می شوند :۱- ذرات جامد :
ذرات کوچک و جامد براساس اندازه تقسیم می شوند و عبارتند از (pm10) و (pm2/5). دسته اول ذراتی که دارای قطر کمتراز ۱۰ میکرومتر هستند و دسته دوم ذراتی که دارای قطر کمتر از ۵/۲ میکرومتر هستند. ذرات با قطر کمتر از ۵/۲ میکرومتر برای سلامتی زیانبارترند .۲- گازها :
شامل مونواکسید کربن ، دی اکسید نیتروژن ، دی اکسید گوگرد ، هیدروکربن ها ، ازن و … می باشند .
آلودگی هوا در منازل :
دی اکسید کربن یک گاز آلوده کننده هوا نیست ولی همواره به عنوان یک عامل مهم در بررسی
کیفیت هوای منازل مورد توجه قرار گرفته است و به عنوان شاخص کیفیت هوا لحاظ می شود .
افرادیکه در معرض این هوا قرار می گیرند ، دچار خستگی – عدم رضایت و عدم تمرکز
می گردند . مواد و مصالح ساختمانی مثل رنگ ها بخصوص رنگهای با ترکیبات سربی ،
حشره کش ها و اسپری فرمالدئیـــد نیز می توانند باعث آلودگی هوا در منازل گردد.
حفاظت با آلودگی هوا:
در
روزهایی که اخبار و رادیو تلویزیون و روزنامه ها هوا را در شرایط بحرانی
اعلام می کنند این خبر به شما کمک می کند که خود را از آلودگی هوا محافظت
کنید. (AQI) یا «شاخص کیفیت هوا» یک شاخص برای گزارش کیفیت هوای روزانه می باشد. (AQI) با اندازه گیری آلاینده هایی چون ازن ، منواکسید کربن ، دی اکسید گوگرد ودی اکسید نیتروژن و گردوغبار ( ذرات معلقpm-10) محاسبه می شود .
وضعیت شاخص استاندارد آلودگی(PS.I) :
پاک ۵۰-۰
سالم ۱۰۰-۵۰
ناسالم ۲۰۰-۱۰۰
بسیار ناسالم ۳۰۰-۲۰۰
خطرناک ۳۰۰
در مواقع آلودگی هوا چه باید کرد ؟
* در روزهای بحرانی آلودگی هوا حتی الامکان از تردد در محدوده های مرکزی و پر ترافیک شهر اجتناب کنید.
* استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در سفرهای روزانه درون شهری خود را جایگزین خودروهای شخصی نمائید.
* فعالیت یا بازی کودکان در محیطهای باز را محدود نمائید.
* افراد مسن یا افراد با بیماریهای قلبی ، ریوی نظیر آسم ، برونشیت مزمن و نارسائی قلبی از خروج از خانه اجتناب نمایند .
منابع:وبلاگ هوای پاک
همشهری آنلاین
وبلاگ یاوران محیط زیست
